Opleiding ACT in het onderwijs
• gedrag begeleiden vanuit verbinding •
In deze opleiding krijg je de nieuwste wetenschappelijke inzichten over gedrag aangereikt en leer je deze toepassen om leerlingen te begeleiden naar meer veerkracht. Niet met aparte lessen en nog meer werk, maar doordat je jouw houding en kijk, je taalgebruik en manier van reageren anders en effectiever leert inzetten. De principes van acceptatie- en commitmenttraining (ACT) vormen het fundament. Tegelijkertijd ontwikkel je ook je eigen veerkracht.
Veerkracht kun je leren!
Wat zie je als je kijkt naar de leerlingen in je klas?
Je ziet ze lachen, je ziet ze huilen.
Je ziet ze vallen en weer opstaan.
Je ziet ruzies, lol, samenwerking en discussies.
Soms hebben ze geluk en soms hebben ze pech.
Je ziet ze hard werken en lummelen.
Sommigen hebben het thuis niet gemakkelijk, anderen krijgen thuis liefdevolle ondersteuning.
Kinderen en jongeren ervaren alles wat menselijk is en wat bij een menselijk leven hoort. Als leraar bereid je ze voor op het volwassen leven en leer je ze de kennis en vaardigheden die ze hard nodig hebben. Daarbij richt je je ook op sociaal-emotionele vaardigheden, zodat je leerlingen voluit kunnen leven en zich optimaal kunnen ontwikkelen.
Om voluit te kunnen leven en je te ontwikkelen blijkt het essentieel om te doen wat je belangrijk vindt, met vallen en opstaan én om om te kunnen gaan met de klappen die het leven onvermijdelijk uitdeelt. Als je dat heel goed kunt, dan noemen we dat veerkracht, of bij acceptatie- en commitmenttraining (ACT) een hoge psychologische flexibiliteit.
Het belang van veerkracht voor leerling én leraar
Maar dit is niet alleen voor de kinderen en jongeren van belang, maar ook voor jou! Je hebt bewust en vanuit je hart voor het onderwijsvak gekozen om van betekenis te zijn voor leerlingen en hun ontwikkeling. Ondertussen merk je dat het werk erg veel van je vraagt: de uiteenlopende behoeften van kinderen, de contacten met ouders, administratie en toetsing, nieuwe ontwikkelingen die elkaar in rap tempo opvolgen en nog meer. Je kunt het gevoel hebben dat je tekortschiet, dat je niet toekomt aan de essentie van je vak. Soms bekruipt je misschien zelfs het gevoel dat het slimmer is om ander werk te zoeken.
Hoe zou het zijn om ontspannen, veerkrachtig en geïnspireerd aan het werk te zijn en tegelijkertijd diepgaand bij te dragen aan de ontwikkeling van leerlingen?
Het ontwikkelen van jouw psychologische flexibiliteit zorgt voor minder uitval en stress en juist voor een toename van je welbevinden, je werkplezier en motivatie. Ook heeft jouw welbevinden invloed op de leerprestaties en het welbevinden van je leerlingen.
In de opleiding ACT in het onderwijs ontwikkel je je eigen psychologische flexibiliteit en leer je kinderen en jongeren begeleiden naar meer veerkracht.
Op deze pagina vind je de volgende informatie:
The way we talk to our children
becomes their inner voice.
~Peggy O’Mara
Voor wie is deze opleiding?
Leraren, ib’ers, orthopedagogen, schoolpsychologen, lerarenopleiders, leraarcoaches en logopedisten zijn van harte welkom om deel te nemen.
- met hart en ziel aan het werk willen zijn, zonder zich over de kop te werken
- effectief bij willen dragen aan het welbevinden en de veerkracht van kinderen en jongeren
- én zich deze doelen graag via een praktische en wetenschappelijk bewezen methode eigen willen maken
Minimale vooropleiding: HBO denk- en werkniveau.
Een ACT-opleiding is niet nodig. Als je een basiscursus ACT hebt gedaan, is dat geen probleem.
Er is accreditatie toegekend door het NVO:
NIP (Her)Registratieregeling Kinder- en Jeugdpsycholoog
NVO (Her)Registratieregeling Orthopedagoog-Generalist
NVO (Her)Registratie Basis-Orthopedagoog/Pedagoog
Heropname in het SKJ register
Voor herregistratie 60 punten.
Voor registratie in totaal ook 60 punten: behandeling 25 punten, diagnostiek 15 punten en overige taken 20 punten.
Extra Literatuurstudie: 13 Punten
Uitgangspunten van de opleiding
Evidence based
In het onderwijs is het belangrijk om te doen wat werkt. Veerkracht en welbevinden kunnen soft of zweverig klinken, maar bij de invulling die wij hieraan geven baseren wij ons op onderbouwde definities en op het wetenschappelijk onderzoek dat naar deze begrippen is gedaan. Ook ACT is gedegen onderzocht en gestoeld op een eeuw aan onderzoek op het gebied van gedrag (contextuele gedragswetenschap en relational frame theory), evolutie en neurologie. De opleiding kent dan ook een stevige basis, die we tegelijkertijd voor de deelnemers praktisch maken.
Jouw persoonlijke groei en bewustzijn als fundament
Een leerling in groep 5: “De juf zegt wel dat het niet erg is om fouten te maken en dat het bij leren hoort, maar als ik iets in één keer goed doe, dan krijg ik een compliment. Als ik een fout maak, krijg ik extra uitleg en moet ik nóg meer doen. En als de juf zelf een foutje maakt, dan vindt ze zichzelf stom en zie ik dat ze een beetje zenuwachtig wordt. Dus eigenlijk is het helemaal niet goed om fouten te maken. Toch?”
In deze opleiding krijg je concrete tools aangereikt om je leerlingen goed te begeleiden. Maar ook jij staat centraal, als belangrijk onderdeel van de context van de leerling. De taal die jij gebruikt, de feedback die je geeft, jouw stress, hoe jij reageert op jezelf en je leerlingen: dat heeft allemaal impact op de psychologische flexibiliteit van de leerlingen in je klas. Het begeleiden van leerlingen is niet los te zien van jouw eigen persoonlijke ontwikkeling, jouw veerkracht en jouw bewustzijn. Die dubbelslag is het uitgangspunt van deze opleiding. Dat maakt dat de bijeenkomsten best persoonlijk zijn. Leren omgaan met onze kwetsbaarheid als mens is onderdeel van het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit.
Leren doen we samen
Net zoals in de klas ben je een groep zo gauw je bij elkaar komt. We streven ernaar dat we een prosociale groep zijn die samen kan leren. Je helpt elkaar in het leerproces door te delen, vragen te stellen, samen te oefenen en samen te ervaren. Ook aangeven wat je nodig hebt en wat je wel of niet bereid bent om te doen of delen hoort daarbij. Het is geen therapiegroep en je kunt natuurlijk je grenzen aangeven. Deze opleiding gaat over menselijk gedrag en ook over hoe we als mens in elkaar zitten. Het is onze ervaring dat het helpend is voor het leerproces als we als groepsleden mens kunnen zijn, zowel onze kracht als kwetsbaarheid horen daarbij.
Geef mij de moed om te accepteren wat ik niet kan veranderen.
De kracht om te veranderen wat ik wél kan veranderen.
En de wijsheid om het verschil te zien.
~ Reinhold Niebuhr
Acceptatie- en commitmenttraining (ACT)
Acceptatie- en commitmenttraining (ACT) is gericht op het verhogen van de psychologische flexibiliteit van mensen. Daarbij gaat het om het accepteren van datgene waarover je geen controle hebt (acceptatie) en concreet stappen zetten in de richting van dat wat je belangrijk vindt en je hart te volgen (commitment). Logisch natuurlijk, maar in het echte leven makkelijker gezegd dan gedaan.
Het leven biedt het hele palet aan ervaringen, alles tussen geweldig en verschrikkelijk. Deels kunnen we daar invloed op uitoefenen, maar veel gebeurtenissen gebeuren gewoon. Het is heel normaal dat dit vervolgens gevoelens en gedachten oproept. Het denksysteem van mensen is sterk gericht op controle en veiligheid. Daardoor zijn we geneigd om met negatieve innerlijke ervaringen in gevecht te gaan, ze te willen vermijden en ermee te worstelen. Dit werkt op lange termijn niet. Vechten tegen het onvermijdelijke kost veel energie en het kan ten koste gaan van aandacht voor belangrijke dingen in het leven. Het is een uitdaging om flexibel mee te bewegen met het leven en tegelijkertijd standvastig te doen wat van belang is. Mensen verschillen in de mate waarin ze dat kunnen beide kunnen. Als iemand psychologisch flexibel is, dan is die persoon als bamboe: flexibel én sterk.
7 vaardigheden
Bij ACT trainen we zeven vaardigheden die samen psychologische flexibiliteit bevorderen. Deze vaardigheden kun je leren en oefenen en kun je ook je leerlingen leren. In de hexaster hiernaast vind je deze vaardigheden. Wil je er meer over lezen? Klik dan hier.
Werken aan psychologische flexibiliteit is waardevol voor het welbevinden van jouzelf én voor de ontwikkeling van de leerlingen in je klas. Verder leidt het tot een vermindering van stressreacties in de hersenen waardoor kinderen en jongeren meer open staan om te leren. Ten slotte kun je probleemgedrag vaak verklaren door bovengenoemde worsteling met innerlijke ervaringen. Dat geeft richting als je gedrag van kinderen wilt beïnvloeden en ze wilt helpen om nieuw gedrag aan te leren.
Wat leer je in de opleiding?
- Meer begrip van jezelf en je eigen gedrag
- Helderheid over je waarden, zodat je bewust en vanuit je hart de leerkracht kunt zijn die je wilt zijn
- Meer tijd besteden aan wat er werkelijk toe doet.
- Met meer vertrouwen en minder stress voor de klas staan.
- Beter voor jezelf zorgen in alle hectiek en met meer ruimte en plezier aan het werk zijn.
- Meer vanuit verbinding en gezamenlijkheid werken.
Leerlingen begeleiden naar meer veerkracht, zodat ze vol in het leven komen te staan:
- Kennis over het vergroten van psychologische flexibiliteit bij leerlingen
- Op een praktische manier bijdragen aan de psychologische flexibiliteit van leerlingen
- Meer begrip van (complex) gedrag van leerlingen
- Tools om gedrag van leerlingen op een positieve manier te beïnvloeden
- Een analysemodel voor complex gedrag en persoonlijke ervaring in het toepassen van interventies die daaruit volgen
Interesse in de opleiding?
Data 2024 / 2025
In het najaar van 2024 start een volgende ronde van de opleiding. Deze vindt plaats op vrijdagen en zaterdagen, steeds twee dagen achter elkaar.
Als je graag deelneemt aan de opleiding, maar de data schikken je niet, mail ons dan even op info@femkeklomp.nl, dan kunnen we daar wellicht rekening mee houden voor een volgende ronde.
De opleiding gaat door als er minimaal 8 deelnemers zijn. De groep is vol bij 18 deelnemers.
Locatie
De opleiding vindt plaats in het sfeervolle conferentiecentrum Samaya , vlakbij Utrecht. Je kunt hier overnachten.
Kosten
De kosten zijn €2.895,- (vrijgesteld van btw).
Betaling in termijnen is mogelijk.
Inbegrepen
- 10 opleidingsdagen
- Het boek Psychologische flexibiliteit in het onderwijs: doen wat werkt met hart en ziel ter waarde van €39,90 euro
- Online omgeving met het opleidingsmateriaal en extra informatie en inspiratie
- Op alle opleidingsdagen geniet je van een heerlijke lunch, koffie, thee en lekkers op een prachtige locatie
- Een feestelijke borrel op de laatste dag
- Certificaat van deelname
Programma van dag tot dag
Dag 9: (Probleem-)gedrag in de praktijk
Dag 10: De school als context ~ Wat neem je mee? Een concreet plan
Ervaringen van deelnemers
Ik heb ontzettend veel geleerd van de opleiding! Zowel privé als in mijn rol als professional. Ik heb heel veel gehad aan deze opleiding qua ontwikkelen van (gespreks-)vaardigheden en inzichten in eigen en andermans gedrag. Het heeft mijn emotionele vocabulaire verder verrijkt, waardoor het onder woorden brengen van mijn eigen interne proces én de juiste vragen stellen aan de ander zeer versterkt is. Ik denk dat mensen om mij heen dit herkennen.
Ik heb een flinke dosis nieuwe, gedegen kennis opgedaan. Waardegericht leven en werken, waardoor ik ben gegroeid in de onderwijsprofessional die ik wil zijn. Ik ben veel bewuster in het hier en nu. Ik ben blijer met mezelf en dankbaar voor het effect ervan in mijn begeleiding.
Het geeft me de onderbouwing en verantwoording voor beredeneerd werken. Mijn collega’s herkennen dat als zorgvuldig.
De diepgang, duur en intensiteit waren waardevol. Daardoor werd de stof echt verinnerlijkt en is het geen oppervlakkig trucje.
In het begin dacht ik: ‘Maar ik kom voor mijn leerlingen en niet voor mezelf!’ En nu denk ik: ‘Door met mezelf bezig te zijn, kan ik mijn leerlingen veel beter helpen.’
Ik vond de opleiding zéér, zéér waardevol. Ik gun al mijn collega’s deze opleiding. Maaike en Femke zijn een superduo; alles mocht er zijn. Het was soms wel pittig, maar ik ben er beter van geworden als docent en decaan, maar ook als mens. De afwisseling tussen theorie en oefenen was heel fijn.
Ik heb heel veel geleerd in deze opleiding. Na elke module was ik geïnspireerd om toe te passen, voor mezelf en mijn studenten. Fijn dat er veel ruimte was voor eigen inbreng en casussen. De combinatie van een stevige wetenschappelijke / theoretische onderbouwing en concreet oefenen heb ik vooral gewaardeerd.
Mijn kijk op gedrag is veranderd. Het omgaan met gedachten, gevoelens en gedrag is veranderd. Zelfs mijn taalgebruik is veranderd. Ik kijk anders naar mezelf, naar collega’s en naar leerlingen.
In de opleiding waren de opbouw en de ruimte om zelf te ervaren fijn. De kennis en kunde van Maaike en Femke waren heel waardevol.
De opleiding heeft het me op veel vlakken verrijkt. Het meest waardevolle was dat je het zelf allemaal (eerst) moest ervaren. Dit is volgens mij essentieel, voordat je anderen over/met deze processen kunt leren/begeleiden. En als je je kwetsbaar moet opstellen is het fijn als de veiligheid in de groep gegarandeerd en gemonitord wordt; dit was zeker het geval!
Kinderen hebben je het meest nodig
als ze dat het minst lijken te verdienen.
~Harold Hulbert
Over de docenten
Maaike Steeman en Femke Klomp zijn al sinds de basisschool met elkaar bevriend. Beiden hebben ze hart voor het onderwijs en zetten ze met liefde hun kennis en expertise in om het onderwijs voor zowel leerkrachten als leerlingen lichter, leuker en effectiever te maken. Samen schreven ze het boek Psychologische flexibiliteit in het onderwijs en geven ze trainingen in ACT-vaardigheden voor mensen in het onderwijs.
Maaike Steeman (1975)
Maaike is gezondheidszorgpsycholoog BIG en werkt vanaf 2000 in de ggz. Ze heeft samen met een collega een psychologiepraktijk. Haar expertise ligt bij acceptatie- en commitmenttherapie (ACT). Ze is verbonden met andere professionals die ook met ACT werken, zowel nationaal, als internationaal. Zo draagt ze bij aan het verdiepen en verspreiden van het waardevolle gedachtegoed van ACT. Omdat ze zag dat veel van haar cliënten bepaalde basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van psychologische flexibiliteit als kind niet hadden meegekregen, schreef ze het boek Wonderlijke binnenwereld, een boek over ACT voor kinderen. Verder geeft ze vanuit trainingsbedrijf Skills to ACT trainingen over ACT aan onderwijsmensen. Meer informatie vind je op haar websites: www.skillstoact.nl en www.act-psychologen.nl
Femke Klomp (1976)
Femke is afgestudeerd als taalkundige en communicatiewetenschapper. Met twintig jaar ervaring in het coachen en opleiden van onderwijsmensen, heeft ze duizenden schoolleiders, leraren en ib’ers begeleid en honderden klaslokalen van binnen gezien. Waarbij eerst de focus lag op taalonderwijs, effectieve instructie en passend onderwijs, veranderde in de loop der jaren haar aandacht van didactiek en pedagogiek naar de mens achter de leerkracht.
Nu werkt ze al enkele jaren met veel plezier en voldoening als zelfstandig coach voor onderwijsmensen onder het motto ‘Stralend, veerkrachtig en geïnspireerd voor de klas staan (zonder je over de kop te werken…)’. Ook geeft ze trainingen in ACT voor het onderwijs, workshops over selfcare en werkgeluk en begeleidt ze retraites. Meer informatie vind je op haar website www.femkeklomp.nl
Veelgestelde vragen
Wat is de studiebelasting?
De studiebelasting verspreid over het schooljaar bestaat uit:
60 contacturen (10 dagen van 9.30 – 16.30 uur, exclusief lunchpauze)
15 uur literatuurstudie (1 boek is verplicht, facultatieve extra’s staan in de online omgeving)
10 uur praktijkopdrachten
Als je in aanmerking wil komen voor de (her-)registratie voor NVO / NIP / SKJ, dan is de studiebelasting hoger, aangezien je dan een grotere afsluitende opdracht moet maken en extra literatuur moet lezen. Er komt dan ongeveer 15 – 20 uur extra tijd bij. Je kunt hier meer lezen over de accreditatie.
Is de opleiding ook relevant als ik in het po / vo / mbo / hbo / universiteit / s(b)o / vso werk?
Zeker! We stemmen onze opleiding altijd af op de groep die voor ons zit. We hebben zelf ervaring in vrijwel alle vormen van onderwijs. Bovendien hebben aan eerdere rondes van de opleiding deelnemers uit diverse vormen van onderwijs deelgenomen en zij hebben alle de opleiding als zeer waardevol en relevant ervaren.
10 dagen! Kan het ook korter?
We snappen dat een opleiding van 10 dagen een hele tijdsinvestering is en een uitdaging in lesroosters. Toch hebben we daar na uitgebreid beraad bewust voor gekozen.
We nemen je graag mee in onze overwegingen:
- ACT is geen simpele toepassing van oefeningen. Het is een gedegen en diepgaande manier van kijken naar menselijk gedrag, het leven en betekenisgeving, die voor veel mensen nieuw is.
- Je kunt een korte cursus van een paar dagen doen, maar dan kan ACT zijn kracht verliezen. Je weet dan namelijk niet waarom je wat, op een bepaalde manier, in een bepaalde context met een bepaalde leerling, met een bepaalde intentie doet. Het is geen one size fits all. We zien dit in de regelmatig gebeuren en dat baart ons zorgen. We willen je juist begeleiden in het ontwikkelen van kennis, inzichten en vaardigheden om goed te herkennen, af te kunnen stemmen en bewust te handelen.
- Zeker als je met kinderen en jongeren werkt, komt het erop aan dat je zelf de ACT-vaardigheden beheerst en kan voorleven. Dit is een leerproces dat tijd en oefening vergt. Vaak worden mensen zich gedurende dit proces bewust van automatische patronen en hun leergeschiedenis. Dit is niet altijd makkelijk om aan te gaan, maar wel essentieel als je vervolgens je leerlingen nieuwe patronen wilt aanleren. Jouw modeling en begeleiding in verbinding is vele malen krachtiger dan het doen van ACT-oefeningen.
- ACT is meer dan alleen de toolkit. Er zit een wetenschappelijke stroming (contextuele gedragswetenschap) achter die breed en multidisciplinair is. We kijken tijdens de opleiding vanuit die brede blik naar gedrag. Mensen zijn complexe wezens, daar kijken we met respect en bescheidenheid naar. Geen protocollen, 1, 2, 3 probleemanalyse en stap a, b, c oplossingen dus. Maar wel: een veel beter begrip van gedrag en gedragsverandering en jouw invloed daarop. En dat kost tijd om in de vingers te krijgen.
- We kijken met een functionele bril naar gedrag en betrekken daarbij betekenisgeving en taalontwikkeling. Dit is meestal nieuw en ook dit vraagt oefening.
- ACT gaat regelmatig in tegen de vanzelfsprekendheden binnen onze systemen. We hebben dus ook aandacht voor context, jouw rol in die context en hoe zowel jij als je leerling verweven zijn met die context. We zien dat onze deelnemers zich moeten verhouden tot een context die hetzelfde blijft terwijl zij zelf tot nieuwe inzichten zijn gekomen. Daar hebben we aandacht voor.
- We horen van onze deelnemers die de opleiding hebben afgerond dat ze vooraf 10 dagen veel vonden, maar achteraf niet. Ze wilden na afloop vooral nog meer leren en oefenen.
Is de opleiding geaccrediteerd?
De opleiding ACT in het onderwijs is geaccrediteerd voor:
Voor de herregistratie tot NIP K&J psycholoog of tot NVO Orthopedagoog Generalist: 60 Punten
Voor de opleiding tot NIP Kinder- en Jeugdpsycholoog en tot NVO Orthopedagoog Generalist:
- Behandeling: 25 Punten
- Diagnostiek: 15 Punten
- Overige taken: 20 Punten
Voor de (her)opname in het SKJ register: 60 Punten
Extra literatuurstudie: 13 Punten
Je leest er hier meer over.
Bieden jullie de opleiding ook incompany aan?
Jazeker! Je leest hier meer.
Aanmelden?
Wil je je aanmelden voor de opleiding? Leuk! Je kunt hieronder je naam, e-mailadres en eventueel een berichtje invullen, dan ontvang je van ons het aanmeldformulier.
Na verzenden verschijnt de tekst Je gegevens zijn verzonden. Wij nemen contact met je op. Als dat niet het geval is, dan is er iets misgegaan, dan graag mailen naar contact@maaikesteeman.nl
De kleine lettertjes
De opleiding ACT in het onderwijs wordt georganiseerd door het CRKBO-gecertificeerde lesinstituut Skills to ACT. De algemene voorwaarden, privacyverklaring, disclaimer en klachtenprocedure van Skills to ACT zijn van toepassing op de inschrijving en deelname aan deze opleiding. Deze vind je hier.
Incompany opleiding
De opleiding ACT in het Onderwijs bieden we ook incompany aan. Wil je de mogelijkheden verkennen met ons, dan kun je contact opnemen via onderstaand telefoonnummer of e-mailadres. We denken graag met je mee!